Załącznik

do Uchwały Nr XVIII/86/08

Rady Gminy Bakałarzewo

z dnia 17 czerwca 2008 r.

PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI

BAKAŁARZEWO

NA LATA 2008 – 2015

Gmina Bakałarzewo

LUTY 2008 R.

SOŁECTWO BAKAŁARZEWO

I. RYS HISTORYCZNY

Pierwsze wzmianki o Bakałarzewie pochodzą z roku 1514, kiedy to król Zygmunt Stary nadał Mikołajowi Michnowiczowi marszałkowi litewskiemu zwanemu "Bakałarzem" część puszczy nad rzeką Dowspudą (obecnie Rospudą). Dowspudę Mikołaja, od tytułu naukowego "bakałarz" zaczęto nazywać Dowspudą Bakałarzowską potem zaś Bakałarzewem. Miasteczko Bakałarzewo jako ośrodek dóbr ziemskich powstało w XVI wieku. Na mapach z 1578 - 1580 zaznaczone jest jako Bakalarowo. W XVI wieku powstał do dziś zachowany układ przestrzenny miasta. Początki osadnictwa w dobrach Bakałarzewskich sięgają XVI wieku. Najwcześniej wymienianymi w dokumentach wsiami były: Nieszki i Kotowizna (1558), Gębalówka, Karasiewo, Konopki i Sadłowizna (XVII wieku). Po trzecim rozbiorze dobra znalazły się w zaborze pruskim, następnie w Księstwie Warszawskim a po Kongresie Wiedeńskim w Królestwie Polskim. Prawa miejskie Bakałarzewo uzyskało w 1651 r. a utraciło w 1870r. na podstawie ukazu carskiego. Największy stan zaludnienia osiągnęło w 1891 roku - 1766 mieszkańców.. Mieszkańcy zajmowali się rolnictwem, rzemiosłem i handlem. Była tu siedziba gminy Wólka oraz parafii, a także szkoła, bożnica żydowska i młyn wodny. W 1921 roku Bakałarzewo liczyło zaledwie 96 domów, 705 mieszkańców. Tak znaczny spadek liczby mieszkańców spowodowany był między innymi działaniami wojennymi oraz epidemią cholery panującą na tym terenie w końcu XIX wieku.

W okresie międzywojennym wybudowano w Bakałarzewie nową murowaną szkołę.(1926) i kościół (1936) W czasie działań wojennych Bakałarzewo zostało zniszczone w 90%, po wojnie wieś została odbudowana.

II. ANALIZA ZASOBÓW WSI

1. WARUNKI GEOGRAFICZNE

Położenie miejscowości

Bakałarzewo leży w zachodniej części powiatu suwalskiego przy granicy województw podlaskiego i warmińsko mazurskiego. Teren sołectwa obejmuje fragment mikroregionu określanego jako Wyniesienie Oleckie – oddzielone przebiegająca z kierunku północno-zachodniego na południowo-wschodni rynną rzeki Rospudy od fragmentu mikroregionu określanego jako Pagórki Przebrodzkie.

Graniczy ona z następującymi sołectwami: Matłak, Stary Skazdub, Malinówka, Stara Kamionka, Kotowina, Nowa Wieś i Borawskie woj. Warmińsko - mazurskie.

Charakterystycznym elementem Bakałarzewa jest widoczny z daleka kościół parafialny.

1.1. Rzeźba terenu

Bakałarzewo posiada urozmaiconą rzeźbę terenu, uformowaną w wyniku działalności plejstoceńskiego lądolodu północnopolskiego. W krajobrazie pagórkowatym pojeziernym Bakałarzewa dominują takie formy, jak wzniesienia i pagórki kemowe, pojedyncze moreny czołowe oraz położone między nimi obniżenia bezodpływowe i wytopiskowe.

Najbardziej atrakcyjną formą morfologiczną jest dolina rzeki Rospudy, która wraz z licznymi jeziorami , przez które przepływa, zajmuje szeroką rynnę polodowcową.

1.2. Sieć wodna

Zasoby wodne miejscowości stanowią:

1) wody powierzchniowe rzeki Rospudy i jezior Sumowo, Głębokie i Siekierowo,

2) wody podziemne z dwóch ujęć o wydajności 90 m³/godz. i 15 m³/godz. woda z tych ujęć jest pompowana do stacji uzdatniania a następnie siecią wodociągową dostarczana do odbiorców

1.3. Zasoby mineralne

Zasoby mineralne Bakałarzewa są niewielkie i składają się ze złóż piasku i pospółki, eksploatowanych jako surowiec do budownictwa i remontów nawierzchni dróg gminnych

2. SFERA SPOŁECZNA

2.1. Ludność

Sołectwo	Liczba mieszkańców	Powierzchnia w km^2	Ilość mieszkańców na 1 km^2
Bakałarzewo	820	12,3	66

2.2. Sąsiedzi i przyjezdni

Bakałarzewo sąsiaduje z następującymi miejscowościami: Matłak, Stary Skazdub Malinówka, Stara Kamionka, Kotowina, Nowa Wieś oraz Borawskie gmina Olecko.

W sezonie letnim Bakałarzewo odwiedzane jest przez turystów z całego kraju, liczną grupę stanowią uczestnicy spływów kajakowych rzeką Rospudą oraz właściciele domków letniskowych usytuowanych nad jeziorami.

3. OŚWIATA

W Bakałarzewie funkcjonują dwie szkoły mieszczące się w jednym budynku z salą gimnastyczną oddanym do użytku w 1981 roku:

1) Szkoła Podstawowa z oddziałem dla dzieci sześcioletnich

2) Gimnazjum

Szkoły te zaspakajają potrzeby edukacyjne całej gminy.

4. KULTURA

Placówką działającą w zakresie upowszechniania kultury jest Gminna Bibliotek Publiczna w Bakałarzewie. Kultywowaniem tradycji ludowych społeczności lokalnej zajmuje się działający przy GBP śpiewaczy zespół ludowy „Bakałarz”

5. ZABYTKI I INNE ATRAKCJE TURYSTYCZNE

1) Zabytki Bakałarzewa:

- kościół parafialny p.w. św. Jakuba Apostoła z 1936 roku,

- cmentarz parafii rzymskokatolickiej

2) Atrakcje turystyczne:

- młyn wodny

- linia umocnień (bunkrów) z okresu wojny

6. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

6.1 Zaopatrzenie w wodę

Miejscowość Bakałarzewo jest w 100% zwodociągowana, w tym także w wodociągi wyposażone są osiedla działek budowlanych jeszcze nie zabudowanych. Istniejąca hydrofornia w Bakałarzewie ma zasoby umożliwiające podłączenie nowych odbiorców.

Wyposażenie gospodarstw w wodociągi i kanalizację:

Obszar	Sieć w km		Przyłącza do mieszkań		Zużycie wody w gospodarstwie
	wodociąg	kanalizacja	wodociąg	kanalizacja	w tys. dm^3/rok	Na 1 mieszkańca w dm^3/rok
Bakałarzewo	5,8	9,4	71	67	212	53000

6.2 Kanalizacja i oczyszczalnie ścieków:

W miejscowości Bakałarzewo znajduje się oczyszczalnia ścieków mechaniczno – biologiczna
z czynnym osadem o przepustowości 260 m/dobę, z odbiornikiem ścieków w rzece Czerwonka, do której podłączono 90 % mieszkańców Bakałarzewa. Oczyszczalnia ta jest wykorzystana w 1/3 jej możliwości. Każdy nowobudowany budynek ma możliwość podłączenia do istniejącej kanalizacji.

6.3 Gospodarka odpadami

Miejscowość Bakałarzewo posiada wysypisko odpadów stałych, na które wywożone są wszystkie wyprodukowane przez mieszkańców śmiecie. Powierzchnia całkowita składowiska wynosi 2,075 ha. Wysypisko podzielone zostało na sektory. Obecnie eksploatowany jest sektor I o powierzchni 0,2 ha i pojemności 5000 m3. Obsługą mieszkańców zajmują się dwie firmy: Eko Jeleniewo i MPO Białystok. W najbliższym okresie przystąpimy do segregacji odpadów wyposażając wszystkie gospodarstwa domowe w worki z odpowiednim nadrukiem i odpowiednią kolorystyką.

6.4. Energetyka

Energia elektryczna dla odbiorców na teren Bakałarzewa dostarczana jest z stacji transformatorowych 110/20 kV w Filipowie i Suwałkach, zasilanych dwustronnie liniami napowietrznymi 110 kV z państwowych sieci. Linie średniego napięcia 20 kV doprowadzone są do stacji transformatorowych 20/0,4 kV z których liniami niskiego napięcia napowietrznymi i kablowymi bezpośrednio zasilani są odbiorcy. Miejscowość nie posiada sieci gazowej. Mieszkańcy korzystają z gazu butlowego.

6.5 Telekomunikacja

Bakałarzewo obsługuje TP SA. dostarczając usługi w postaci telefonii stacjonarnej i dostępu do internetu typu neostrada oraz telefonia komórkowa – ERA GSM, PLUS GSM I ORANGE. W Gminnej Bibliotece Publicznej mieści się bezpłatny punkt dostępu do internetu.

6.7. Komunikacja – drogi

Miejscowość Bakałarzewo jest ważnym węzłem komunikacyjnym a istniejąca sieć dróg zapewnia dogodny dojazd z i do Bakałarzewa.

Przez Bakałarzewo przebiegają następujące ciągi dróg:

a) droga wojewódzka nr 653 Olecko –Bakałarzewo -Suwałk wyremontowana w granicach miejscowości Bakałarzewo w latach 2005-2006

b) powiatowe: nr 1109B Bakałarzewo – Filipów, nr 1117B Bakałarzewo - Stara Chmielówka -Suwałki, nr 1121B Bakałarzewo – Sadłowina - Gębalówka, nr 1120B Bakałarzewo – Raczki, nr 1122B Bakałarzewo - Nieszki w/w drogi są drogami o nawierzchni asfaltowej.

System dróg i ulic gminnych jest ciągle udoskonalany i modernizowany. Należałoby dołożyć wszelkich starań, aby istniejące odcinki dróg i ulic o nawierzchni żwirowej pokryć warstwą bitumiczną.

7. SFERA GOSPODARCZA

7.1. Gospodarka

Struktura działalności gospodarczej na dzień 31 grudnia 2006 roku.

sołectwo	produkcja	usługi	handel	gastronomia	transport
Bakałarzewo	2	25	12	-	4

7.2. Rolnictwo

Rolnictwo w Bakałarzewie cechuje korzystna struktura własnościowa (indywidualne gospodarstwa rolne) oraz korzystna struktura obszarowa. W Bakałarzewie około 30% ludności zajmuje się rolnictwem. Przeważają w miejscowości gleby słabe V i VI klasy zarówno w gruntach ornych jak też użytkach zielonych. Główną gałęzią rolnictwa jest produkcja mleka oraz hodowla trzody chlewnej.

Średnia powierzchnia gospodarstw w sołectwie:

sołectwo	Liczba mieszkańców	Ilość gospodarstw powyżej 1 ha	Powierzchnia ogólna w ha	Średnia powierzchnia gospodarstwa
Bakałarzewo	820	80	1015	12,70

Powierzchnia lasów i łąk w sołectwie:

sołectwo	Powierzchnia lasów w ha	Powierzchnia łąk i pastwisk w ha	Grunty orne w ha
Bakałarzewo	153	283	704

8. ANALIZA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI BAKAŁARZEWO

1. Poniższą analizę przeprowadzono na podstawie następujących informacji:

1) danych statystycznych,

2) zgłoszonych przez mieszkańców,

3) materiałów zgromadzonych w Urzędzie Gminy Bakałarzewo.

2. Co wyróżnia wieś:

- położenie,

- duża powierzchnia wód i lasów,

- czyste środowisko sprzyjające rozwojowi agroturystyki,

- dobra sieć dróg,

- szlaki turystyczne: rowerowy oraz spływy kajakowe rzeką Rospudy,

- dostępność do Internetu,

- walory krajobrazowo- turystyczne,

- zabytki,

- wysoki poziom kształcenia dzieci i młodzieży.

3. Jakie pełni funkcje:

- ośrodek administracji samorządowej,

- usługowo – handlową,

- mieszkaniową (52 mieszkania w budynkach spółdzielni mieszkaniowej, 22 we wspólnotach mieszkaniowych i 165 działek budowlanych w ½ zabudowanych oraz 54 działek letniskowych w 1/3 zabudowanych),

- edukacyjną,

- rolniczą.

4. Kim są mieszkańcy.

- pracownicy oraz właściciele miejscowych zakładów oraz okolicznych miast,

- rolnicy,

- mieszkańcy sezonowi – właściciele domów letniskowych.

5. Co daje utrzymanie

- praca w zakładach i przedsiębiorstwach miejscowych oraz w Suwałkach i Olecku,

- praca w indywidualnych gospodarstwach rolnych,

- praca w placówkach oświatowych, kulturalnych, ochrony zdrowia i urzędach administracji samorządowej.

6. Jak jest zorganizowana

- w miejscowości jest urząd administracji samorządowej, szkoła podstawowa i gimnazjum kościół, biblioteka publiczna, ośrodek zdrowia, posterunek policji, placówka banku, poczta, OSP.

7. Co proponuje dzieciom i młodzieży

- stały dostęp do internetu oraz zasobów biblioteki,

- zajęcia pozalekcyjne w szkole i gimnazjum,

- zajęcia na sali gimnastycznej.

8. Z kim rozwiązuje problemy.

- zabrania wiejskich,

- sesje rady gminy,

- spotkania z radnymi oraz wójtem gminy.

9. Jakie obyczaje i tradycje pielęgnuje i rozwija:

- uroczystości okolicznościowe,

- zespół śpiewaczy ludowy Bakałarz,

- kultywowanie uroczystości religijnych.

10. Jaki ma wygląd:

- zabudowa ulicowa, przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 653,

- miejscowość jest zadbana, czysta z uporządkowaną częściowo infrastrukturą,

- domy zbudowane po II wojnie światowej zadbane (miejscowość podczas okupacji w 90% zniszczona.

11. Jaki jest stan otoczenia i środowiska naturalnego:

- czyste wody rzeki i jezior,

- środowisko nie skażone przemysłem,

- czyste lasy.

12. Jakie jest rolnictwo:

- gospodarstwa rolne rodzinne produkujące mleko i trzodę chlewną,

- słabe klasy gruntów,

- mała ilość gospodarstw ekologicznych,

- słabo rozwijająca się agroturystyka.

13. Jakie są powiązania komunikacyjne i telekomunikacyjne:

- komunikacja autobusowa dobrze rozwinięta,

- dobre połączenia z Suwałkami i Oleckiem oraz Olsztynem,

- brak linii kolejowej,

- wysoki stopień telefonizacji stacjonarnej oraz komórkowej, jak też dobry dostęp do internetu (neostrada TPSA, firma JASPOL i MATRIX-NET.PL).

ANALIZA SWOT

Podsumowanie sytuacji rozwojowej sołectwa Bakałarzewo

1. Silne strony:

- atrakcyjność i unikalność środowiska naturalnego,

- dobre połączenia komunikacyjne z większymi miastami,

- dobre warunki prowadzenia rolniczej produkcji ekologicznej,

- korzystna struktura obszarowa gospodarstw wiejskich,

- dobry poziom kształcenia lokalnych szkół,

- dobry rozwój budownictwa mieszkaniowego i letniskowego,

- dobrze rozwinięta infrastruktura (wodociągi, kanalizacja, wysypisko śmieci, oczyszczalnia ścieków ).

2. Słabe strony:

- niedostateczny rozwój średnich przedsiębiorstw,

- migracja młodych ludzi oraz niewielki przyrost naturalny,

- dominacja słabych gleb,

- brak bazy turystycznej i gastronomicznej,

- słabe zainteresowanie rozwojem agroturystyki,

- niska świadomość ekologiczna ludności,

- brak zakładów przetwórstwa produktów rolnych,

- niedoinwestowanie placówek oświatowych,

- mała aktywność ekonomiczna społeczeństwa.

3. Szanse:

- utrzymanie w bardzo dobrym stanie środowiska naturalnego,

- stworzenie warunków do rozwoju szkolnictwa,

- dobra łączność komunikacyjna i telekomunikacyjna,

- przyciąganie korzystną ofertą inwestorów,

- ponadlokalna promocja miejscowości.

4. Zagrożenia:

- niska dochodowość ludzi i starzenie,

- brak ofert pracy,

- skomplikowane przepisy i niestabilność Prawa,

- niedostateczne nakłady na rozwój infrastruktury,

- migracja młodych ludzi,

- brak rynku zbytu na produkty rolne,

- duże bezrobocie,

- występujące zjawiska patologii społecznej.

WIZJA ROZWOJU WSI BAKAŁARZEWO

Wizja rozwoju wsi Bakałarzewo w latach 2008-2015, powstała w wyniku analizy oraz dyskusji mieszkańców mając na celu wzrost atrakcyjności naszej miejscowości poprzez realizację następujących przedsięwzięć:

lp	Nazwa planowanego działania	Czas realizacji	Oczekiwane rezultaty	Źródła finansowania			Koszt w tys .zł
				Budżet gminy	RPO	PROW
1.	Przebudowa budynku szkoły	2008-2009	- poprawa bezpieczeństwa i warunków nauki - poprawa estetyki miejscowości - umożliwienie objęcia dzieci 4 i 5 letnich wychowaniem przedszkolnym - wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży wiejskiej	534	3 026	-	3.560
2.	Remont placu publicznego z budową i przebudową obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej	2008	- poprawa estetyki miejscowości - zwiększenie atrakcyjności turystycznej miejscowości - poprawa komunikacji w gminie poprawa warunków wypoczynku w gminie	250	-	500	750
3.	Budowa ulic Koziej i Kamieńskiej	2009-2010	- poprawa estetyki miejscowości - zwiększenie atrakcyjności turystycznej miejscowości - poprawa komunikacji w gminie - poprawa stanu bezpieczeństwa	400	-	-	400
4.	Modernizacja oświetlenia	2011	- poprawa stanu bezpieczeństwa - poprawa warunków życia i pracy mieszkańców	45	-	-	45
5.	Zagospodarowanie brzegów rzeki Rospudy	2012 - 13	poprawa estetyki miejscowości - zwiększenie atrakcyjności turystycznej miejscowości poprawa warunków wypoczynku w gminie	135	315	-	450
6.	Budowa pełnowymiarowej sali gimnastycznej przy szkole podstawowej	2013 - 14	- poprawa warunków nauczania dzieci i młodzieży - rozwój sportu na terenie gminy - wyrównywanie szans edukacyjnych - możliwości rozwoju zajęć pozalekcyjnych	1050	2450	-	3.500

Poza zadaniami wymienionymi wyżej realizowanymi z udziałem środków unijnych planuje się:

budowę boiska wielofunkcyjnego o sztucznej (polirutenowej) nawierzchni o wymiarach 30 m na 60 m wraz z ogrodzeniem, oświetleniem i budynkiem gospodarczym w ramach narodowego programu „BOISKO W MOJEJ GMINIE – ORLIKI 2012” koszt inwestycji 1 mln. zł, źródła finansowania 33% Ministerstwo Sportu i Turystyki, 33% samorząd województwa i 33% samorząd gminny. Termin realizacji w latach 2011-12.