Załącznik
do Uchwały Nr
XVI/62/08
Rady
Gminy Bakałarzewo
z dnia 18 marca
2008 r.
PLAN ODNOWY
MIEJSCOWOŚCI
BAKAŁARZEWO
NA LATA 2008
– 20013
Gmina
Bakałarzewo
LUTY 2008 R.
SOŁECTWO
BAKAŁARZEWO
I.
RYS HISTORYCZNY
Pierwsze
wzmianki o Bakałarzewie pochodzą z roku 1514, kiedy to król Zygmunt Stary nadał
Mikołajowi Michnowiczowi marszałkowi litewskiemu
zwanemu "Bakałarzem" część puszczy nad rzeką Dowspudą
(obecnie Rospudą). Dowspudę
Mikołaja, od tytułu naukowego "bakałarz" zaczęto nazywać Dowspudą Bakałarzowską potem zaś Bakałarzewem. Miasteczko Bakałarzewo jako ośrodek dóbr
ziemskich powstało w XVI wieku. Na mapach z 1578 - 1580 zaznaczone jest jako Bakalarowo. W XVI wieku powstał do dziś zachowany układ
przestrzenny miasta. Początki osadnictwa w dobrach Bakałarzewskich
sięgają XVI wieku. Najwcześniej wymienianymi w dokumentach wsiami były: Nieszki
i Kotowizna (1558), Gębalówka, Karasiewo, Konopki i Sadłowizna (XVII wieku). Po trzecim rozbiorze dobra
znalazły się w zaborze pruskim, następnie w Księstwie Warszawskim a po
Kongresie Wiedeńskim w Królestwie Polskim. Prawa miejskie Bakałarzewo uzyskało
w 1651 r. a utraciło w 1870r. na podstawie ukazu carskiego. Największy stan
zaludnienia osiągnęło w 1891 roku - 1766 mieszkańców.. Mieszkańcy zajmowali się
rolnictwem, rzemiosłem i handlem. Była tu siedziba gminy Wólka oraz parafii, a
także szkoła, bożnica żydowska i młyn wodny. W 1921 roku Bakałarzewo liczyło
zaledwie 96 domów, 705 mieszkańców. Tak znaczny spadek liczby mieszkańców spowodowany
był między innymi działaniami wojennymi oraz epidemią cholery
panującą na tym terenie w końcu XIX wieku.
W okresie międzywojennym wybudowano w
Bakałarzewie nową murowaną szkołę.(1926) i kościół
(1936) W czasie działań wojennych Bakałarzewo zostało zniszczone w 90%, po
wojnie wieś została odbudowana.
II.
ANALIZA ZASOBÓW WSI
Położenie miejscowości
Bakałarzewo leży w
zachodniej części powiatu suwalskiego przy granicy województw podlaskiego i warmińsko
mazurskiego. Teren sołectwa obejmuje fragment mikroregionu określanego jako
Wyniesienie Oleckie – oddzielone przebiegająca z kierunku północno-zachodniego
na południowo-wschodni rynną rzeki Rospudy od fragmentu mikroregionu
określanego jako Pagórki Przebrodzkie.
Graniczy
ona z następującymi sołectwami: Matłak, Stary Skazdub, Malinówka, Stara
Kamionka, Kotowina, Nowa Wieś i Borawskie woj.
Warmińsko - mazurskie.
Charakterystycznym
elementem Bakałarzewa jest widoczny z daleka kościół parafialny.
1.1. Rzeźba
terenu
Bakałarzewo posiada urozmaiconą rzeźbę terenu, uformowaną w wyniku
działalności plejstoceńskiego lądolodu północnopolskiego. W krajobrazie
pagórkowatym pojeziernym Bakałarzewa dominują takie formy, jak wzniesienia i
pagórki kemowe, pojedyncze moreny czołowe oraz położone między nimi obniżenia
bezodpływowe i wytopiskowe.
Najbardziej atrakcyjną formą
morfologiczną jest dolina rzeki Rospudy, która wraz z licznymi jeziorami ,
przez które przepływa, zajmuje szeroką rynnę polodowcową.
1.2. Sieć wodna
Zasoby
wodne miejscowości stanowią:
1) wody powierzchniowe rzeki Rospudy i jezior Sumowo, Głębokie i Siekierowo,
2) wody podziemne z dwóch ujęć o wydajności 90 m3/godz.
i 15 m3/godz. woda z tych ujęć jest pompowana do stacji uzdatniania
a następnie siecią wodociągową dostarczana do odbiorców
1.3. Zasoby
mineralne
Zasoby
mineralne Bakałarzewa są niewielkie i składają się ze złóż piasku i pospółki,
eksploatowanych jako surowiec do budownictwa i remontów nawierzchni dróg
gminnych
2.
SFERA SPOŁECZNA
2.1. Ludność
Sołectwo |
Liczba mieszkańców |
Powierzchnia w km2 |
Ilość mieszkańców na 1 km2 |
Bakałarzewo |
820 |
12,3 |
66 |
2.2. Sąsiedzi i
przyjezdni
Bakałarzewo sąsiaduje z następującymi miejscowościami:
Matłak, Stary Skazdub Malinówka, Stara Kamionka, Kotowina, Nowa Wieś oraz Borawskie gmina Olecko.
W
sezonie letnim Bakałarzewo odwiedzane jest przez turystów z całego kraju,
liczną grupę stanowią uczestnicy spływów kajakowych rzeką Rospudą
oraz właściciele domków letniskowych usytuowanych nad jeziorami.
3.
OŚWIATA
W Bakałarzewie funkcjonują dwie szkoły mieszczące się
w jednym budynku z salą gimnastyczną oddanym do użytku w 1981 roku:
1)
Szkoła Podstawowa z oddziałem dla dzieci sześcioletnich
2)
Gimnazjum
Szkoły
te zaspakajają potrzeby edukacyjne całej gminy.
4.
KULTURA
Placówką działającą w zakresie upowszechniania kultury
jest Gminna Bibliotek Publiczna w Bakałarzewie. Kultywowaniem tradycji ludowych
społeczności lokalnej zajmuje się działający przy GBP śpiewaczy zespół ludowy
„Bakałarz”
5.
ZABYTKI I INNE ATRAKCJE TURYSTYCZNE
1)
Zabytki Bakałarzewa:
-
kościół parafialny p.w. św. Jakuba Apostoła z 1936
roku,
-
cmentarz parafii rzymskokatolickiej
2)
Atrakcje turystyczne:
-
młyn wodny
-
linia umocnień (bunkrów) z okresu wojny
6.INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
6.1
Zaopatrzenie w wodę
Miejscowość
Bakałarzewo jest w 100% zwodociągowana, w tym także w wodociągi wyposażone są
osiedla działek budowlanych jeszcze nie zabudowanych. Istniejąca hydrofornia w
Bakałarzewie ma zasoby umożliwiające podłączenie nowych odbiorców.
Wyposażenie
gospodarstw w wodociągi i kanalizację:
Obszar |
Sieć
w km |
Przyłącza
do mieszkań |
Zużycie
wody w gospodarstwie |
|||
wodociąg |
kanalizacja |
wodociąg |
kanalizacja |
w tys. dm3/rok |
Na
1 mieszkańca w dm3/rok |
|
Bakałarzewo |
5,8 |
9,4 |
71 |
67 |
212 |
53000 |
6.2
Kanalizacja i oczyszczalnie ścieków:
W miejscowości Bakałarzewo
znajduje się oczyszczalnia ścieków mechaniczno – biologiczna
z czynnym osadem o przepustowości 260 m/dobę, z odbiornikiem ścieków w rzece
Czerwonka, do której podłączono 90 % mieszkańców Bakałarzewa. Oczyszczalnia ta
jest wykorzystana w 1/3 jej możliwości. Każdy nowobudowany budynek ma możliwość
podłączenia do istniejącej kanalizacji.
6.3
Gospodarka odpadami
Miejscowość
Bakałarzewo posiada wysypisko odpadów stałych, na które wywożone są wszystkie
wyprodukowane przez mieszkańców śmiecie. Powierzchnia całkowita składowiska
wynosi 2,075 ha. Wysypisko podzielone zostało na sektory. Obecnie eksploatowany
jest sektor I o powierzchni 0,2 ha i pojemności 5000 m3. Obsługą mieszkańców
zajmują się dwie firmy: Eko Jeleniewo
i MPO Białystok. W najbliższym okresie przystąpimy do segregacji odpadów
wyposażając wszystkie gospodarstwa domowe w worki z odpowiednim nadrukiem i
odpowiednią kolorystyką.
6.4. Energetyka
Energia elektryczna dla odbiorców na teren Bakałarzewa
dostarczana jest z stacji transformatorowych 110/20 kV
w Filipowie i Suwałkach, zasilanych dwustronnie liniami napowietrznymi 110 kV z państwowych sieci. Linie średniego napięcia 20 kV doprowadzone są do stacji transformatorowych 20/0,4 kV z których
liniami niskiego napięcia napowietrznymi i kablowymi bezpośrednio zasilani są
odbiorcy. Miejscowość nie posiada sieci gazowej. Mieszkańcy korzystają z gazu butlowego.
6.5 Telekomunikacja
Bakałarzewo obsługuje TP SA. dostarczając usługi w
postaci telefonii stacjonarnej i dostępu do internetu
typu neostrada oraz telefonia komórkowa – ERA GSM,
PLUS GSM I ORANGE. W Gminnej Bibliotece Publicznej mieści się bezpłatny punkt
dostępu do internetu.
6.7. Komunikacja – drogi
Miejscowość Bakałarzewo jest ważnym węzłem
komunikacyjnym a istniejąca sieć dróg zapewnia dogodny dojazd z i do
Bakałarzewa.
Przez
Bakałarzewo przebiegają następujące ciągi dróg:
a) droga wojewódzka nr 653 Olecko –Bakałarzewo -Suwałk
wyremontowana w granicach miejscowości Bakałarzewo w latach 2005-2006
b) powiatowe: nr 1109B Bakałarzewo – Filipów, nr 1117B
Bakałarzewo - Stara Chmielówka -Suwałki, nr 1121B Bakałarzewo – Sadłowina -
Gębalówka, nr 1120B Bakałarzewo – Raczki, nr 1122B Bakałarzewo - Nieszki w/w
drogi są drogami o nawierzchni asfaltowej.
System dróg i ulic gminnych jest ciągle udoskonalany i
modernizowany. Należałoby dołożyć wszelkich starań, aby istniejące odcinki dróg
i ulic o nawierzchni żwirowej pokryć warstwą bitumiczną.
7.SFERA GOSPODARCZA
7.1. Gospodarka
Struktura
działalności gospodarczej na dzień 31 grudnia 2006 roku.
sołectwo |
produkcja |
usługi |
handel |
gastronomia |
transport |
Bakałarzewo |
2 |
25 |
12 |
- |
4 |
7.2. Rolnictwo
Rolnictwo w Bakałarzewie cechuje korzystna struktura
własnościowa (indywidualne gospodarstwa rolne) oraz korzystna struktura obszarowa.
W Bakałarzewie około 30% ludności zajmuje się rolnictwem. Przeważają w
miejscowości gleby słabe V i VI klasy zarówno w gruntach ornych jak też
użytkach zielonych. Główną gałęzią rolnictwa jest produkcja mleka oraz hodowla
trzody chlewnej.
Średnia powierzchnia gospodarstw w sołectwie:
sołectwo |
Liczba mieszkańców |
Ilość
gospodarstw powyżej 1 ha |
Powierzchnia
ogólna |
Średnia
powierzchnia gospodarstwa |
Bakałarzewo |
820 |
80 |
1015 |
12,70 |
Powierzchnia lasów i łąk w sołectwie:
sołectwo |
Powierzchnia lasów w ha |
Powierzchnia łąk i pastwisk w ha |
Grunty orne w ha |
Bakałarzewo |
153 |
283 |
704 |
8. ANALIZA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI
BAKAŁARZEWO
1.
Poniższą analizę przeprowadzono na podstawie następujących informacji:
1) danych statystycznych,
2) zgłoszonych przez mieszkańców,
3) materiałów zgromadzonych w Urzędzie Gminy
Bakałarzewo.
2. Co wyróżnia wieś:
- położenie,
- duża powierzchnia wód i lasów,
- czyste
środowisko sprzyjające rozwojowi agroturystyki,
- dobra sieć dróg,
- szlaki turystyczne: rowerowy oraz spływy kajakowe
rzeką Rospudy,
- dostępność do Internetu,
- walory krajobrazowo- turystyczne,
- zabytki,
- wysoki poziom kształcenia dzieci i młodzieży.
3. Jakie pełni funkcje:
-ośrodek administracji samorządowej,
-usługowo – handlową,
-mieszkaniową (52 mieszkania w budynkach spółdzielni mieszkaniowej,
22 we wspólnotach mieszkaniowych i 165 działek budowlanych w ½
zabudowanych oraz 54 działek letniskowych w 1/3 zabudowanych),
-edukacyjną,
-rolniczą.
4. Kim są mieszkańcy.
- pracownicy oraz właściciele miejscowych zakładów
oraz okolicznych miast,
- rolnicy,
- mieszkańcy sezonowi – właściciele domów
letniskowych.
5. Co daje utrzymanie
- praca w zakładach i przedsiębiorstwach miejscowych
oraz w Suwałkach i Olecku,
- praca w indywidualnych gospodarstwach rolnych,
- praca w placówkach oświatowych, kulturalnych,
ochrony zdrowia i urzędach administracji samorządowej.
6. Jak jest zorganizowana
- w
miejscowości jest urząd administracji samorządowej,
szkoła podstawowa i gimnazjum kościół, biblioteka publiczna, ośrodek zdrowia,
posterunek policji, placówka banku, poczta, OSP.
7. Co proponuje dzieciom i młodzieży
- stały dostęp do internetu
oraz zasobów biblioteki,
- zajęcia pozalekcyjne w szkole i gimnazjum,
- zajęcia na sali gimnastycznej.
8. Z kim rozwiązuje problemy.
- zabrania wiejskich,
- sesje rady gminy,
- spotkania z radnymi oraz wójtem gminy.
9. Jakie obyczaje i tradycje pielęgnuje i rozwija:
- uroczystości okolicznościowe,
- zespół śpiewaczy ludowy Bakałarz,
- kultywowanie uroczystości religijnych.
10. Jaki ma wygląd:
- zabudowa ulicowa, przez wieś przebiega droga
wojewódzka nr 653,
- miejscowość jest zadbana, czysta z uporządkowaną
częściowo infrastrukturą,
- domy zbudowane po II wojnie światowej zadbane
(miejscowość podczas okupacji w 90% zniszczona.
11. Jaki jest stan otoczenia i środowiska naturalnego:
- czyste wody rzeki i jezior,
- środowisko nie skażone
przemysłem,
- czyste lasy.
12. Jakie jest rolnictwo:
- gospodarstwa rolne rodzinne produkujące mleko i
trzodę chlewną,
- słabe klasy gruntów,
- mała ilość gospodarstw ekologicznych,
- słabo rozwijająca się agroturystyka.
13. Jakie są powiązania komunikacyjne i telekomunikacyjne:
- komunikacja autobusowa dobrze rozwinięta,
- dobre połączenia z Suwałkami i Oleckiem oraz
Olsztynem,
- brak linii kolejowej,
- wysoki stopień telefonizacji stacjonarnej oraz
komórkowej, jak też dobry dostęp do internetu (neostrada TPSA, firma JASPOL i MATRIX-NET.PL).
ANALIZA SWOT
Podsumowanie sytuacji rozwojowej sołectwa
Bakałarzewo
1. Silne
strony:
- atrakcyjność i unikalność środowiska naturalnego,
- dobre połączenia komunikacyjne z większymi miastami,
- dobre warunki prowadzenia rolniczej produkcji
ekologicznej,
- korzystna struktura obszarowa gospodarstw wiejskich,
- dobry poziom kształcenia lokalnych szkół,
- dobry rozwój budownictwa mieszkaniowego i
letniskowego,
- dobrze rozwinięta infrastruktura (wodociągi,
kanalizacja, wysypisko śmieci, oczyszczalnia
ścieków ).
2. Słabe
strony:
- niedostateczny rozwój średnich przedsiębiorstw,
- migracja młodych ludzi oraz niewielki przyrost
naturalny,
- dominacja słabych gleb,
- brak bazy turystycznej i gastronomicznej,
- słabe zainteresowanie rozwojem agroturystyki,
- niska świadomość ekologiczna ludności,
- brak zakładów przetwórstwa produktów rolnych,
- niedoinwestowanie placówek oświatowych,
- mała aktywność ekonomiczna społeczeństwa.
3. Szanse:
- utrzymanie w bardzo dobrym stanie środowiska
naturalnego,
- stworzenie warunków do rozwoju szkolnictwa,
- dobra łączność komunikacyjna i telekomunikacyjna,
- przyciąganie korzystną ofertą inwestorów,
- ponadlokalna promocja miejscowości.
4. Zagrożenia:
- niska dochodowość ludzi i starzenie,
- brak ofert pracy,
- skomplikowane przepisy i niestabilność Prawa,
- niedostateczne nakłady na rozwój infrastruktury,
- migracja młodych ludzi,
- brak rynku zbytu na produkty rolne,
- duże bezrobocie,
- występujące zjawiska patologii społecznej.
WIZJA
ROZWOJU WSI BAKAŁARZEWO
Wizja rozwoju
wsi Bakałarzewo w latach 2007-2013, powstała w wyniku analizy oraz dyskusji
mieszkańców mając na celu wzrost atrakcyjności naszej miejscowości poprzez
realizację następujących przedsięwzięć:
lp |
Nazwa
planowanego działania |
Czas
realizacji |
Oczekiwane
rezultaty |
Źródła
finansowania |
Koszt w tys .zł |
||
Budżet
gminy |
RPO |
PROW |
|||||
1. |
Przebudowa budynku szkoły |
2008-2009 |
- poprawa bezpieczeństwa i warunków nauki - poprawa estetyki miejscowości - umożliwienie objęcia dzieci 4 i 5 letnich
wychowaniem przedszkolnym - wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i
młodzieży wiejskiej |
534 |
3
026 |
- |
3.560 |
2. |
Remont
placu publicznego z budową i przebudową obiektów
i urządzeń infrastruktury technicznej |
2008 |
- poprawa estetyki miejscowości - zwiększenie atrakcyjności turystycznej
miejscowości - poprawa komunikacji w gminie poprawa
warunków wypoczynku w gminie |
250 |
- |
500 |
750 |
3. |
Budowa ulic Koziej i Kamieńskiej |
2009-2010 |
- poprawa estetyki miejscowości - zwiększenie atrakcyjności turystycznej
miejscowości - poprawa komunikacji w gminie - poprawa stanu bezpieczeństwa |
400 |
- |
- |
400 |
4. |
Modernizacja oświetlenia |
2011 |
- poprawa stanu bezpieczeństwa - poprawa warunków życia i pracy
mieszkańców |
45 |
- |
- |
45 |
5. |
Zagospodarowanie brzegów rzeki Rospudy |
2012
- 13 |
poprawa estetyki miejscowości - zwiększenie atrakcyjności turystycznej
miejscowości poprawa
warunków wypoczynku w gminie |
135 |
315 |
- |
450 |
6. |
Budowa pełnowymiarowej
sali gimnastycznej przy szkole podstawowej |
2011
- 12 |
- poprawa warunków nauczania dzieci i młodzieży - rozwój sportu na terenie gminy - wyrównywanie szans edukacyjnych - możliwości rozwoju zajęć pozalekcyjnych |
1050 |
2450 |
- |
3.500 |
Poza
zadaniami wymienionymi wyżej realizowanymi z udziałem środków unijnych planuje
się:
budowę boiska wielofunkcyjnego o sztucznej (polirutenowej) nawierzchni o wymiarach 30 m na 60 m wraz z
ogrodzeniem, oświetleniem i budynkiem gospodarczym w ramach narodowego programu
„BOISKO W MOJEJ GMINIE – ORLIKI 2012” koszt
inwestycji 1 mln. zł, źródła
finansowania 33% Ministerstwo Sportu i Turystyki, 33% samorząd województwa i
33% samorząd gminny. Termin realizacji w latach 2011-12.