Poddębice, 27 kwietnia 2017 r.

GN.6821.159.2015

D E C Y Z J A

            Na podstawie art. 8a ust. 1 i 4, w związku z art. 1 ust. 1 i art. 6 ust.  2 ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 703) oraz art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku Anny Sroka, Krystyny Ośkiewicz, Dominika Kozak, Bogdana Zawadzkiego, Zbigniewa Król, Zdzisława Pawlaka, Piotra Kurzyńskiego, Kazimierza Chyży, Andrzeja Grzelaka

 o r z e k a m

Odmówić ustalenia, że nieruchomości położone w obrębie Łężki gm. Poddębice, oznaczone nr działek: 255, 260, 261, 266, 267, 268, 270, 272, 274, 275, 277, 280, 282, 283, 284, 289 stanowią wspólnotę gruntową.

U z a s a d n i e n i e

    Wnioskiem z dnia 8 października 2015 r. mieszkańcy.................. wystąpili do Starosty Poddębickiego o wydanie decyzji w przedmiocie ustalenia nieruchomości wchodzących w skład wspólnoty gruntowej w miejscowości Łężki gm. Poddębice oraz kręgu osób uprawnionych do udziału we wspólnocie i przysługujących im udziałów.

      Pismami z dnia 25 stycznia 2016 r. oraz 4 listopada 2016 r. znak: GN.6821.159.2015 organ zawiadomił o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia nieruchomości wchodzących w skład wspólnoty gruntowej w miejscowości Łężki gm. Poddębice oraz kręgu osób uprawnionych do udziału we wspólnocie i przysługujących im udziałów.

     Decyzją z dnia 17 czerwca 2016 r. Starosta Poddębicki orzekł o odmowie ustalenia, że nieruchomości położone w obrębie Łężki gm. Poddębice, oznaczone nr działek: 255, 260, 261, 266, 267, 268, 270, 272, 274, 275, 277, 280, 282, 283, 284, 289 stanowią wspólnotę gruntową.

            Od w/w decyzji odwołanie złożyła ...............................

            Wojewoda Łódzki decyzją z dnia 26 sierpnia 2016 r., znak: IA-IV.7511.3.2016 uchylił w całości decyzję Starosty Poddębickiego i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia.

            Organ I instancji ponownie rozpatrując sprawę zważył co następuje.

         Zgodnie z art. 8a ust. 1, 3 i 4 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, ustalenie, które nieruchomości stanowią wspólnotę gruntową, ustalenie wykazu uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej oraz wykazu obszarów gospodarstw rolnych przez nich posiadanych i wielkości przysługujących im udziałów we wspólnocienastępuje na wniosek złożony nie później niż do dnia 31 grudnia 2016 r. przez uprawnionego do udziału we wspólnocie gruntowej, o którym mowa w art. 6 ust. 1 lub 2, albo przez jego następcę prawnego. We wniosku, o którym wyżej mowa wskazuje się dowody, które świadczą m. in., że nieruchomość stanowi wspólnotę gruntową. Starosta wydaje decyzję, o ustaleniu, które nieruchomości spośród nieruchomości, o których mowa w art. 1 ust. 1, tj.

- nadane w wyniku uwłaszczenia włościan i mieszczan-rolników na wspólną własność, we wspólne posiadanie lub do wspólnego użytkowania ogółowi, pewnej grupie lub niektórym mieszkańcom jednej albo kilku wsi;

- wydzielone tytułem wynagrodzenia za zniesione służebności, wynikające z urządzenia ziemskiego włościan i mieszczan-rolników, na wspólną własność, we wspólne posiadanie lub do wspólnego użytkowania gminie, miejscowości albo ogółowi uprawnionych do wykonywania służebności;

- powstałe w wyniku podziału pomiędzy zespoły mieszkańców poszczególnych wsi gruntów, które nadane zostały przy uwłaszczeniu włościan i mieszczan-rolników mieszkańcom kilku wsi na wspólną własność, we wspólne posiadanie lub do wspólnego użytkowania;

- użytkowane wspólnie przez mieszkańców dawnych okolic i zaścianków oraz należące do wspólnot urbarialnych i spółek szałaśniczych;

- otrzymane przez grupę mieszkańców jednej lub kilku wsi na wspólną własność i do wspólnego użytkowania w drodze przywilejów i darowizn bądź nabyte w takim celu;

-  zapisane w księgach wieczystych (gruntowych) jako własność gminy (gromady), jeżeli w księgach tych istnieje wpis o uprawnieniu określonych grup mieszkańców gminy (gromady) do wieczystego użytkowania i pobierania pożytków z tych nieruchomości;

- stanowiące dobro gromadzkie (gminne) będące we wspólnym użytkowaniu na terenach województw rzeszowskiego, krakowskiego oraz powiatu cieszyńskiego województwa katowickiego, stanowią wspólnotę gruntową.

            Stosownie do treści art. 6 ust. 2 jeżeli wspólnotą gruntową są lasy, grunty leśne albo nieużytki przeznaczone do zalesienia, uprawnionymi do udziału w takiej wspólnociesą osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania lub osoby prawne mające siedzibę na terenie miejscowości, w której znajdują się grunty stanowiące wspólnotę, lub osoby mające miejsce zamieszkania na terenie innej miejscowości, a prowadzące gospodarstwo rolne, chyba że w okresie 5 lat przed dniem wejścia w życie ustawy osoby te faktycznie ze wspólnotynie korzystały.

         Jakkolwiek w ustawodawstwie brak jest definicji wspólnot gruntowych, to z całokształtu uregulowań dotyczących tych podmiotów wynika, że ich przedmiotem jest grunt przeznaczony do wspólnego użytku w znaczeniu prawa cywilnego, tzn. do takiego użytku, jaki przysługuje właścicielom, a więc polegającego na wykorzystywaniu wspólnego gruntu jako pastwiska, jako wygonu, lasu do pobierania drzewa i innych pożytków (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 7 marca 2012 r., II SA/Ke 820/11).  Zaliczenie nieruchomości do wspólnot gruntowych następuje z mocy prawa z dniem wejścia w życie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych.
O zaliczeniu decydowało będzie spełnienie przesłanek określonych w art. 1 ustawy, przy braku wyłączenia z art. 3. Decyzja wydana na podstawie art. 8a jest zatem orzeczeniem deklaratoryjnym - jako że stwierdza jedynie stan prawny istniejący w dniu wejścia w życie ustawy (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22.09.1995r., SA/Kr 2717/94). Zadaniem organu było zatem ustalenie charakteru użytkowania wnioskowanych działek
w kontekście przesłanek zaliczenia ich do nieruchomości wspólnot gruntowych wskazanych w art. 1 ustawy. W przeprowadzonym postępowaniu dowodowym ustalono, że działki te przed dniem wejścia w życie ustawy  zostały podzielone i sprzedane poszczególnym osobom fizycznym, co szczegółowo zostało opisane w dalszej części uzasadnienia.

            Jedynym dowodem na jaki powołują się wnioskodawcy, że przedmiotowe nieruchomości stanowią wspólnotę gruntową, jest zapis w ewidencji gruntów „Wspólnota Wiejska Łężki” jako władanie, który widnieje w rejestrze od założenia ewidencji gruntów, tj. od roku 1965. Zapis ten nie jest poparty żadnym dokumentem.

                Organ w toku postępowania przeprowadził szereg czynności zmierzających do wyjaśnienia stanu prawnego i faktycznego nieruchomości objętej wnioskiem.

Dnia 1 grudnia 2016 r. w siedzibie Starostwa Powiatowego w Poddębicach  przesłuchano strony: ........ (wraz z nią w charakterze uczestnika przesłuchania ........), .............. (wraz z nim w charakterze uczestnika postępowania ...........), ...................................... Z przesłuchań tych w aktach sprawy znajdują się protokoły, z których wynika m. in., że:

- głównie z zasłyszenia lub z faktu, że płacą podatek osoby te uważają, że przedmiotowa nieruchomość stanowi własność wspólnoty,

- pierwszy podatek od nieruchomości wpłaciła .............. w 2007 r. z uregulowaniem zaległości za pięć lat wstecz,

- użytkowanie lasu polegało na jednorazowym poborze drewna około 2009 r. i pieniędzy z jego sprzedaży,

- nie posiadają na potwierdzenie tego że nieruchomość stanowi własność wspólnoty żadnych dokumentów,

- nie posiadają, ani też nie wiedzą o istnieniu dokumentu z powołania wspólnoty gruntowej.

            Dodatkowo organ wezwał wnioskodawców do dostarczenia dokumentów potwierdzających, że są osobami uprawnionymi do udziału we wspólnocie gruntowej lub następcami prawnymi osób, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Żadna ze stron jednak ich nie dostarczyła.

Stosownie do treści art. 3 pkt 1 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych nie zalicza się do wspólnot gruntowych nieruchomości lub ich części określonych w art. 1 ust. 1, jeżeli do dnia 31 grudnia 1962 r., a w przypadku lasów i gruntów leśnych do dnia 30 września 1960 r. zostały podzielone na działki indywidualne pomiędzy współuprawnionych albo uległy zasiedzeniu.

Jak wynika z aktów notarialnych Repertorium Nr 13718 z dnia 22.10.1928 r., Nr 13787 z dnia 23.10.1928 r., Nr 1142 z dnia 25.01.1929 r.  i Nr 230 z dnia 10.07.1930 r. ............. właścicielka dóbr ziemskich „Folwark Łężki” zawierających ogólnej powierzchni około 264 ha, część rzeczonych dóbr, czyli działkę leśną o przestrzeni 37,2338 ha, stosownie do planu sporządzonego przez mierniczego przysięgłego .................. w Piotrkowie w 1928 r., podzieloną na 35 działek, parceluje stosownie do udzielonego jej zezwolenia przez Okręgowy Urząd Ziemski w Piotrkowie Wydział Urządzeń Rolnych z dnia 29 września 1928 r. za Nr R. 5848 i orzeczenia Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi Wydział Rolnictwa i Weterynarii Nr L.R.W.366I/III.§2. Następnie ............. działki z powyższej parceli leśnej sprzedała osobom prywatnym.

Potwierdziły to niektóre z przesłuchiwanych osób i tak np. ........... wie ze słyszenia, że osoby wymienione w akcie notarialnym nr 13787 z dnia 23.10.1928 r. były właścicielami przedmiotowej nieruchomości. Krystynie Ośkiewicz nazwiska te są znane z nakazów podatkowych przekazywanych przez gminę. W czasie trwania jej kadencji sołtysa była u niej spadkobierczyni ............. (właściciel wymieniony w akcie notarialnym nr 13787), która rościła sobie prawo do jednej z wydzielonych działek leśnych. .................. wspominała mu, że przedmiotowy las był podzielony i sprzedany na rzecz pracowników kolei (zeznania w protokołach znajdujących się w aktach sprawy).

Analizując plan sporządzony przez mierniczego przysięgłego .......... oraz aktualną mapę ewidencyjną można jednoznacznie stwierdzić, że kompleks 35 działek, widocznych na planie mierniczego, oznaczonych nr od 1 do 35 to obecnie kompleks działek oznaczonych nr 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 299, 265, 266, 267, 268, 269/1, 270, 271, 272, 273/2, 273/1, 274, 275, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289.

 Analizy dokonał geodeta uprawniony ...................., (uprawnienia nr 19638). W związku z powyższym organ uznał, że nie ma potrzeby powoływania biegłego w tym zakresie (adnotacja z dokonania tej czynności znajduje się w aktach sprawy). W ocenie organu powołanie biegłego byłoby niezbędne przy potrzebie dokładnego ustalenia, której ze starych działek odpowiadają dzisiejsze działki, a nie tylko do wskazania, że mowa o tym samym kompleksie działek, jednak w przedmiotowej sprawie nie zachodzi taka potrzeba.

            Według wpisu w rejestrze od założenia ewidencji gruntów „Wspólnota Wiejska Łężki” władała gruntami oznaczonymi nr działek 253, 254, 255, 257, 259, 260, 261, 262, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 272, 274, 275, 277, 280, 281, 282, 283, 284, 285 i 289.

         Obecnie, według zapisu w ewidencji gruntów Wspólnota Wiejska włada tylko nieruchomościami oznaczonymi nr 255, 260, 261, 266, 267, 268, 270, 272, 274, 275, 277, 280, 282, 283, 284, 289.

            Działki nr 253, 254, 257, 259, 262, 265, 269/1 (działka nr 269 zmieniła nr na 269/1 w wyniku prac geodezyjnych – rozliczenia klasyfikacji gruntów), 281, 285 stanowią własność osób prywatnych, posiadających tytuł prawny do tej nieruchomości.

            Pozostałe działki z kompleksu parceli leśnej, tj. 256, 258, 271, 278, 279, 273/2, 273/1, 286, 287, 288 również stanowią własność osób prywatnych, a działki nr 299 i 276 Skarbu Państwa – Lasów Państwowych Nadleśnictwa Poddębice.

         Tutejszemu organowi mimo prób nie udało się dotrzeć do planu sporządzonego w 1929 r. przez mierniczego Stanisława Sałacińskiego, o którym mowa w akcie notarialnym nr 230 z dnia 10.07.1930 r. (zapytanie skierowane do Archiwum Państwowego w Płocku Oddział w Łęczycy, Archiwum Państwowego w Łodzi, Archiwum Państwowego w Łodzi Oddział w Sieradzu).

            Starosta Poddębicki podjął czynności mające na celu odnalezienie dokumentów z powołania wspólnoty lub jakichkolwiek innych, w których w ogóle występuje nazwa „wspólnota gruntowa wsi Łężki” pytając o nie w Archiwum Państwowym w Łodzi, Archiwum Państwowym w Łodzi Oddział w Sieradzu, Archiwum Państwowym w Płocku Oddział w Łęczycy, Urzędzie Miejskim w Poddębicach, jednak nigdzie ich nie odnaleziono.

Posiadając materiał dowodowy dający podstawę do wydania decyzji w przedmiotowej sprawie, organ pismem z dnia 6 kwietnia 2017 r. poinformował strony o możliwości zapoznania się ze zgromadzoną dokumentacją oraz wypowiedzenia się w sprawie przed jej ostatecznym rozstrzygnięciem.

                W terminach zakreślonych w w/w piśmie żadna ze stron nie dostarczyła żadnych dodatkowych dowodów w sprawie, ani nie zgłosiła zastrzeżeń do prowadzonego postępowania.

            Należy dodać, że w prowadzonym postępowaniu organ nie odniósł się do kwestii ustalenia osób uprawnionych do udziału we wspólnocie oraz przysługujących im udziałów, o co również wniosły strony, ponieważ aby to było możliwe musiałyby najpierw być ustalone nieruchomości wchodzące w skład wspólnoty.

Zaliczenie nieruchomości do wspólnoty gruntowej uzależnione jest od tytułu prawnego stanowiącego źródło prawa własności. Jeżeli z tego tytułu nie wynika, aby nieruchomości stanowiły dobro wspólne, czyli dobro przeznaczone do wspólnego korzystania, to nie można twierdzić o istnieniu wspólnoty gruntowej. W analizowanej sprawie nie odnaleziono żadnego dokumentu, który by o tym świadczył. Przeciwnie odnaleziono akty notarialne świadczące o tym, że poszczególnym osobom przysługiwało prawo własności do wyodrębnionych części nieruchomości.

         W świetle tak zgromadzonego materiału dowodowego należało orzec jak w sentencji decyzji

Decyzja niniejsza zostaje podana do publicznej wiadomości na okres 14 dni poprzez zamieszczenie jej w Biuletynie Informacji Publicznej Starostwa, wywieszenie w urzędzie gminy oraz starostwa. Po tym terminie uważa się ja za doręczoną.

     Od decyzji niniejszej służy stronie prawo wniesienia odwołania do Wojewody Łódzkiego, za pośrednictwem Starosty Poddębickiego, w terminie 14 dni od daty doręczenia niniejszej decyzji.