Zakres działalności Urzędu Stanu Cywilnego
Zasady rejestracji stanu cywilnego określa ustawa z dnia 29 września 1986r- Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. nr 36 poz. 180 z późn.zm.) oraz rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 października 1998r w sprawie szczegółowych zasad sporządzania aktów stanu cywilnego, sposobu prowadzenia ksiąg stanu cywilnego, ich kontroli, przechowywania i zabezpieczania oraz wzorów aktów stanu cywilnego, ich odpisów, zaświadczeń i protokółów (Dz.U.nr 136, poz. 884 z późn. zm.).
Wskazana ustawa reguluje sprawy związane z rejestracją urodzeń, małżeństw oraz zgonów, a także sprawy dotyczące innych zdarzeń, które mają wpływ na stan cywilny osób.
Ponadto sprawy związane z zawieraniem małżeństw, pokrewieństwem, przysposobieniem, opieką i kuratelą , reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. nr 9 poz. 59 z późn. zm.).
Czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego dokonuje kierownik urzędu stanu cywilnego lub jego zastępca w formie aktu stanu cywilnego, decyzji i postanowień.
ZWIĄZEK MAŁŻEŃSKI
Małżeństwo może być zawarte przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego wybranym przez osoby zamierzające wstąpić w związek małżeński, a także w obecności duchownego Kościoła lub innego związku wyznaniowego.
Nie może zawrzeć małżeństwa osoba, nie mająca ukończonych lat osiemnastu. Jednakże z ważnych powodów sąd opiekuńczy może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła lat szesnaście.
Osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo są obowiązane przedstawić kierownikowi urzędu stanu cywilnego miejsca zamieszkania jednej z osób zamierzających zawrzeć małżeństwo:
Cudzoziemiec zamierzający zawrzeć małżeństwo jest obowiązany złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokument stwierdzający, że zgodnie z właściwym prawem może zawrzeć małżeństwo. Na wniosek cudzoziemca sąd może go zwolnić od złożenia takiego dokumentu, jeżeli otrzymanie dokumentu jest utrudnione.
Małżeństwo przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego nie może być zawarte przed upływem miesiąca od dnia, kiedy osoby, które zamierzają je zawrzeć, złożyły kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie tego małżeństwa. Jednakże kierownik urzędu stanu cywilnego może zezwolić na zawarcie małżeństwa przed upływem tego terminu, jeżeli przemawiają za tym ważne względy.
Osobom zamierzającym zawrzeć małżeństwo przed duchownym kościoła lub innego związku wyznaniowego, kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Zaświadczenie traci moc po upływie trzech miesięcy od dnia jego wydania. Wydając zaświadczenie kierownik urzędu stanu cywilnego informuje strony o dalszych czynnościach koniecznych do zawarcia małżeństwa.
Po sporządzeniu aktu małżeństwa kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje 3 bezpłatne egzemplarze odpisu skróconego tego aktu.
AKT URODZENIA
Urodzenie dziecka należy zgłosić w ciągu 14 dni w urzędzie stanu cywilnego właściwym ze względu na miejsce urodzenia dziecka.
Akt urodzenia sporządza się na podstawie zaświadczenia wystawionego przez lekarza lub zakład służby zdrowia. Do zgłoszenia urodzenia dziecka są obowiązani w kolejności:
Jeżeli urodzenie dziecka nastąpiło w szpitalu lub innym zakładzie, do zgłoszenia urodzenia jest obowiązany szpital lub zakład.
Osoba zgłaszająca urodzenie dziecka, którego rodzice pozostają w związku małżeńskim, przedstawia odpis skrócony aktu małżeństwa.
Jeżeli dziecko nie pochodzi z małżeństwa, może być za zgodą matki uznane przez ojca przed sporządzeniem aktu urodzenia, przy sporządzaniu aktu urodzenia lub po sporządzeniu tego aktu.
Uznanie dziecka może nastąpić przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo przed sądem opiekuńczym, a za granicą przed polskim konsulem, jeżeli uznanie dotyczy dziecka, którego rodzice są obywatelami polskimi.
Uznanie dziecka nie może nastąpić po jego śmierci.
Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia przyjęcia oświadczenia o wyborze dla dziecka więcej niż dwóch imion, imienia ośmieszającego, nieprzyzwoitego, w formie zdrobniałej oraz imienia nie pozwalającego odróżnić płci dziecka.
Rodzice mogą w ciągu 6 miesięcy od daty sporządzenia aktu urodzenia złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne oświadczenie o zmianie imienia (imion) dziecka wpisanego do aktu w chwili jego sporządzenia.
Po sporządzeniu aktu urodzenia, kierownik urzędu stanu cywilnego, wydaje osobie zgłaszającej urodzenie, odpisy skrócone aktu urodzenia w liczbie 3 egzemplarzy wolne od opłaty skarbowej.
AKT ZGONU
Zgon osoby należy zgłosić najpóźniej w ciągu 3 dni od dnia zgonu. Do zgłoszenia zgonu są obowiązani w kolejności:
Jeżeli zgon nastąpił w szpitalu lub innym zakładzie, do zgłoszenia zgonu jest obowiązany szpital lub zakład.
Akt zgonu sporządza się na podstawie karty zgonu wystawionej przez lekarza lub zakład służby zdrowia.
Osoba zgłaszająca zgon jest obowiązana zwrócić dowód osobisty zmarłego. Kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje osobie zgłaszającej zgon 3 bezpłatne egzemplarze odpisu skróconego aktu zgonu.