ZASADY I TRYB NADAWANIA NUMERU PESEL
Osobie, której dane są gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrze mieszkańców, nadaje się numer identyfikacyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, który stanowi numer PESEL.
Numer PESEL jest to jedenastocyfrowy symbol numeryczny, jednoznacznie identyfikujący osobę fizyczną, zawierający datę urodzenia, numer porządkowy, oznaczenie płci oraz liczbę kontrolną, przy czym:
1) data urodzenia zawarta jest w pierwszych sześciu cyfrach w następującej kolejności: dwie ostatnie cyfry roku urodzenia, miesiąc urodzenia wraz z zakodowanym stuleciem urodzenia oraz dzień urodzenia;
2) stulecie urodzenia kodowane jest poprzez dodanie do liczby oznaczającej miesiąc urodzenia:
a) liczby 80 – w przypadku osób urodzonych w latach 1800–1899,
b) liczby 0 – w przypadku osób urodzonych w latach 1900–1999,
c) liczby 20 – w przypadku osób urodzonych w latach 2000-2099
d) liczby oznaczające rok, miesiąc lub dzień, będące liczbami jednocyfrowymi, poprzedza się cyfrą „0”, z zastrzeżeniem zasady określonej w pkt 2;
4) numer porządkowy osoby zawarty jest w cyfrach od siódmej do dziesiątej, przy czym ostatnia cyfra numeru porządkowego zawiera oznaczenie płci: cyfrę parzystą (w tym „0”) dla kobiet, a cyfrę nieparzystą dla mężczyzn;
5) jedenasta cyfra numeru PESEL jest liczbą kontrolną umożliwiającą elektroniczną kontrolę poprawności nadanego numeru identyfikacyjnego.
Numer PESEL jest nadawany z urzędu.
Obywatelom polskim zamieszkującym poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w związku z ubieganiem się o polski dokument tożsamości numer PESEL nadaje się na ich wniosek.
Osoba lub jej przedstawiciel ustawowy składa umotywowany pisemny wniosek wraz z dokumentami potwierdzającymi dane we wniosku (np. paszport, akty stanu cywilnego, itp.) do właściwego organu gminy. We wniosku o nadanie numeru PESEL należy podać faktyczną podstawę prawną, z której wynika obowiązek posiadania numeru PESEL. W przypadku, gdy jakiś podmiot/urząd (np. ZUS czy Urząd Skarbowy) wymaga podania numeru PESEL, to powinien wskazać również przepis prawa, z którego wynika obowiązek posiadania tego numeru. Z wnioskiem o nadanie numeru PESEL może również wystąpić pełnomocnik, wówczas do wniosku należy dołączyć także stosowne pełnomocnictwo wraz z potwierdzeniem uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
O nadanie numeru PESEL z urzędu występują odpowiednio:
1) kierownik urzędu stanu cywilnego sporządzający akt urodzenia – w stosunku do dzieci urodzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) organ gminy właściwy do zameldowania na pobyt stały albo pobyt czasowy z wyjątkiem dzieci urodzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
3) organ wydający polski dokument tożsamości,
4) organ gminy właściwy dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy – w stosunku do osób, dla których nie można ustalić organu właściwego.
W razie niemożności ustalenia właściwego organu gminy wniosek składa organ gminy właściwy dla siedziby pracodawcy. W razie niemożności ustalenia właściwego organu gminy – organ gminy właściwy dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.
Numer PESEL jest zmieniany w przypadku:
1) sprostowania daty urodzenia;
2) zmiany płci;
3) nadania numeru PESEL na skutek omyłki organu administracji publicznej mającej wpływ na numer PESEL lub wprowadzenia w błąd organu administracji publicznej co do tożsamości osoby.
Organem właściwym do wystąpienia o zmianę numeru PESEL jest:
1) kierownik urzędu stanu cywilnego dokonujący w akcie urodzenia zmian,
2) organ, który wystąpił o nadanie numeru PESEL z urzędu lub przyjął wniosek o nadanie tego numeru.
Dane niezbędne do nadania lub zmiany numeru PESEL są przekazywane niezwłocznie ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji przez organy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Nadanie numeru PESEL jest czynnością materialno-techniczną.
Organ, który wystąpił o nadanie lub zmianę numeru PESEL, powiadamia osobę o nadaniu lub zmianie tego numeru.
Raz nadany numer PESEL nie może być ponownie nadany innej osobie.
Osoba, której zmieniono numer PESEL, nie może posługiwać się poprzednio nadanym numerem PESEL, od chwili powiadomienia o zmianie.
Wniosek o nadanie nr PESEL do pobrania- załącznik nr 1
Akty prawne:
1. Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 2281);
2. Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (tekst jednolity Dz.U. z 2015 r. poz. 388 z późn. zm.)
3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 4 stycznia 2012 r. w sprawie nadania lub zmiany numeru PESEL (Dz. U. z 2012 r. poz. 74 z późn. zm.)
4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 16 lutego 2012 w sprawie w sprawie trybu rejestracji danych w rejestrze PESEL oraz w rejestrach mieszkańców i rejestrach zamieszkania cudzoziemców (Dz. U. z 2012 r. poz. 347 z późn. zm.)
5. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 24 grudnia 2014 w sprawie trybu i terminów przekazywania danych pomiędzy rejestrem PESEL a rejestrami centralnymi (D.U. z 2014 r. poz. 1942).
Czynność nie podlega opłacie skarbowej.
Załączniki do pobrania: